مقدمه
در درس‌های گذشته، با ترکیب useReducer و useContext، یک الگوی قدرتمند برای مدیریت state
سراسری ساختیم. این الگو برای بسیاری از اپلیکیشن‌های متوسط کاملاً کافی و کارآمد است. اما با رشد
اپلیکیشن و افزایش پیچیدگی state و تعداد تعاملات، ممکن است به ابزارهای تخصصی‌تری نیاز پیدا
کنیم.
در این درس، ما رویکرد بومی React را با کتابخانه‌های اختصاصی مدیریت وضعیت مانند Redux مقایسه
کرده و به بررسی مزایا و معایب هر کدام می‌پردازیم تا شما بتوانید برای پروژه‌های آینده خود تصمیم
آگاهانه‌تری بگیرید.
الگوی useReducer + useContext
بیایید ابتدا مزایا و محدودیت‌های الگویی را که یاد گرفتیم، مرور کنیم.
مزایا
- بومی و بدون وابستگی خارجی: این الگو تنها از APIهای داخلی React استفاده می‌کند و
نیازی به نصب کتابخانه اضافی ندارد.
- سادگی نسبی: برای کسانی که با هوک‌های React آشنا هستند، درک و پیاده‌سازی این الگو
بسیار سرراست است.
- انعطاف‌پذیری: شما کنترل کاملی بر روی ساختار state، reducerها و contextهای خود
دارید.
محدودیت‌ها
- بهینه‌سازی عملکرد: در اپلیکیشن‌های بسیار بزرگ، Context می‌تواند منجر به رندرهای
مجدد غیرضروری شود. هر کامپوننتی که یک context را مصرف می‌کند، با هر تغییر در value آن
context، دوباره رندر خواهد شد، حتی اگر به آن بخش خاص از state که تغییر کرده، نیازی
نداشته باشد.
- کد تکراری (Boilerplate): برای هر بخش از state سراسری، شما باید context، reducer
و Provider مربوطه را بسازید که می‌تواند منجر به کد تکراری شود.
- ابزارهای توسعه محدود: ابزارهای دیباگینگ برای این الگو به اندازه کتابخانه‌های اختصاصی
مانند Redux قدرتمند نیستند.
کتابخانه‌های اختصاصی مدیریت state
برای حل محدودیت‌های بالا، جامعه React کتابخانه‌های بسیار قدرتمندی را توسعه داده است که مدیریت
state در مقیاس بزرگ را ساده‌تر و بهینه‌تر می‌کنند.
کتابخانه Redux
Redux یکی از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین کتابخانه‌های مدیریت وضعیت برای React است. Redux نیز
بر اساس الگوی reducer کار می‌کند، اما مفاهیم و ابزارهای اضافی را برای مدیریت state در مقیاس
بزرگ ارائه می‌دهد:
- یک Store مرکزی واحد: تمام state اپلیکیشن شما در یک شیء واحد و غیرقابل تغییر
(immutable) به نام store نگهداری می‌شود.
- ابزارهای توسعه قدرتمند (Redux DevTools): این ابزار به شما اجازه می‌دهد تا تمام
تغییرات state را در طول زمان مشاهده کنید، اکشن‌ها را بازبینی کرده و به عقب برگردید
(time-travel debugging) که دیباگ کردن را بسیار آسان می‌کند.
- اکوسیستم گسترده: Redux دارای اکوسیستم بزرگی از middlewareها برای مدیریت عوارض
جانبی (مانند Redux Thunk یا Redux Saga) و ابزارهای دیگر است.
با این حال، Redux به دلیل داشتن کد boilerplate زیاد و مفاهیم انتزاعی متعدد، می‌تواند منحنی
یادگیری تندی داشته باشد.
کتابخانه‌های مدرن (مانند Zustand یا Jotai)
در سال‌های اخیر، کتابخانه‌های جدیدتر و ساده‌تری ظهور کرده‌اند که با الهام از هوک‌ها، یک API
بسیار ساده‌تر برای مدیریت state سراسری ارائه می‌دهند. برای مثال، Zustand به شما اجازه می‌دهد
تا با چند خط کد، یک store بسازید و آن را مستقیماً در کامپوننت‌های خود به صورت یک هوک سفارشی
مصرف کنید، بدون نیاز به Provider یا reducerهای پیچیده.
چه زمانی از کدام استفاده کنیم؟
انتخاب ابزار مناسب به پیچیدگی پروژه شما بستگی دارد:
- useState: برای stateهایی که فقط به یک کامپوننت یا چند کامپوننت نزدیک به هم تعلق
دارند، همیشه بهترین و ساده‌ترین گزینه است.
- useReducer + useContext: برای اپلیکیشن‌های کوچک تا متوسط که به یک state سراسری
نیاز دارند و شما نمی‌خواهید وابستگی خارجی اضافه کنید، این الگو یک راه‌حل عالی و بومی است.
- کتابخانه‌های اختصاصی (Redux, Zustand): برای اپلیکیشن‌های بزرگ و پیچیده که در آنها
state سراسری بسیار بزرگ است، به‌روزرسانی‌های مکرر و پیچیده رخ می‌دهد و نیاز به
بهینه‌سازی‌های عملکردی و ابزارهای دیباگینگ پیشرفته دارید، استفاده از یک کتابخانه اختصاصی
انتخاب هوشمندانه‌تری است.
در این درس، با الگوهای مختلف مدیریت وضعیت در پروژه‌های React در مقیاس‌های مختلف آشنا شدیم.
دیدیم که الگوی بومی useReducer + useContext یک راه‌حل قدرتمند است، اما برای پروژه‌های بسیار
بزرگ، کتابخانه‌های اختصاصی می‌توانند مزایای قابل توجهی را از نظر عملکرد و ابزارهای توسعه ارائه
دهند. با این درس، فصل «هوک‌های پیشرفته برای مقیاس‌پذیری» به پایان می‌رسد. در فصل بعدی، وارد
اولین پروژه عملی این دوره، «طراحی منوی وب‌سایت»، خواهیم شد و مفاهیمی که تاکنون یاد گرفته‌ایم را
به کار خواهیم بست.