بسط کلاس‌های Built-in

مقدمه

جاوااسکریپت تعدادی کلاس داخلی (Built-in) مانند Array، Error، Map و ... دارد. شما می‌توانید این کلاس‌ها را با extends گسترش دهید و متدهای سفارشی یا پراپرتی‌های جدید اضافه کنید. این قابلیت راه را برای ساخت ابزارهای خاص و رفتارهای پیشرفته بر پایه ساختارهای استاندارد باز می‌کند. با بسط کلاس‌های داخلی می‌توانید نیازهای تخصصی پروژه خود را بر بستر ساختارهای سریع و استاندارد پیاده‌سازی کنید و در عین حال از تمام قابلیت‌ها و بهینگی کلاس‌های اصلی بهره ببرید.

بسط یک کلاس داخلی با extends

کافی است کلاس خود را با کلمه کلیدی extends از یکی از کلاس‌های داخلی مشتق کنید و متد یا پراپرتی جدیدی به آن بیفزایید. این تکنیک برای ساخت Array یا Error سفارشی و حتی Map و Set حرفه‌ای استفاده می‌شود.

در مثال زیر یک کلاس MyArray ساخته‌ایم که متد sum را به Array افزوده است.

JAVASCRIPT

class MyArray extends Array {
  sum() {
    return this.reduce((acc, x) => acc + x, 0);
  }
}

let arr = new MyArray(1, 2, 3);
console.log(arr.sum()); // 6
console.log(arr instanceof MyArray); // true

در این مثال، کلاس MyArray تمام ویژگی‌های Array را به ارث می‌برد و متد جدید sum را اضافه می‌کند. بنابراین می‌توانید مانند یک آرایه معمولی از آن استفاده کنید و علاوه بر آن، متد sum را نیز در اختیار دارید.

پیاده‌سازی خطاهای سفارشی با بسط کلاس Error بسیار ساده است. مثال زیر را ببینید.

JAVASCRIPT

class ValidationError extends Error {
  constructor(message) {
    super(message);
    this.name = "ValidationError";
  }
}
throw new ValidationError("Invalid value");

در اینجا با بسط کلاس Error و تعیین name، می‌توانید نوع خطا را به‌راحتی تشخیص دهید و مدیریت بهتری روی خطاهای سفارشی داشته باشید. این روش برای ساخت خطاهای دامنه‌ای (Domain Errors) یا اعتبارسنجی بسیار کاربردی است.

نکات و محدودیت‌های بسط کلاس‌های داخلی

در بسط برخی کلاس‌ها مانند Array باید دقت کنید که پراپرتی‌های پیش‌فرض و سازنده‌ها به درستی فراخوانی شوند. همه کلاس‌های داخلی قابلیت بسط ندارند و بعضی از کلاس‌ها (مانند Date) به خوبی کار نمی‌کنند. معمولاً کلاس‌های مدرن مانند Array، Error، Map و Set قابل بسط هستند.

بررسی instanceof و سازنده‌ها

نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشید این است که نمونه‌های ایجادشده از کلاس بسط‌یافته هم نمونه آن کلاس و هم نمونه کلاس والد داخلی هستند. کد زیر را ببینید.

JAVASCRIPT

console.log(arr instanceof MyArray); // true
console.log(arr instanceof Array);   // true

در اینجا نمونه arr همزمان هم یک MyArray و هم یک Array است. این یعنی تمام متدهای آرایه را دارد و همچنین متدهای سفارشی شما را نیز پشتیبانی می‌کند. این ویژگی برای اطمینان از سازگاری با کدهای موجود و استفاده از قابلیت‌های استاندارد بسیار مهم است.

بسط کلاس‌های Built-in، ساخت ابزارها و داده‌ساختارهای تخصصی با عملکرد حرفه‌ای را بسیار ساده‌تر می‌کند. با این تکنیک می‌توانید بر پایه قابلیت‌های پیش‌فرض زبان، ابزارهای اختصاصی و قابل توسعه بسازید.

بعد از بسط کلاس‌های Built-in، حتماً نمونه‌سازی و تست رفتارهای آن را انجام دهید تا از هماهنگی و عملکرد صحیح مطمئن شوید.