نصب گیت روی پلتفرم‌های مختلف

مقدمه

پس از آشنایی با مفاهیم پایه‌ای سیستم کنترل نسخه و تاریخچه و محبوبیت گیت، اکنون زمان آن رسیده که دست به کار شویم و این ابزار قدرتمند را روی سیستم خود نصب کنیم. گیت یک نرم‌افزار چندپلتفرمی (Cross-platform) است، به این معنی که روی تمام سیستم‌عامل‌های محبوب مانند ویندوز، مک و لینوکس قابل نصب و استفاده است. فرایند نصب در هر کدام از این پلتفرم‌ها تفاوت‌های کوچکی دارد که در این درس به تفصیل به آن‌ها خواهیم پرداخت.

هدف این درس، راهنمایی شما برای نصب موفقیت‌آمیز گیت، فارغ از سیستم‌عاملی است که استفاده می‌کنید. پس از نصب، شما قادر خواهید بود اولین دستورات گیت را در محیط خط فرمان (Command Line) سیستم خود اجرا کرده و از صحت نصب آن اطمینان حاصل کنید.

روش‌های نصب Git

برای نصب گیت راه‌های مختلفی وجود دارد. ساده‌ترین راه، استفاده از نصب‌کننده‌های رسمی است که توسط پروژه گیت ارائه می‌شود. همچنین می‌توان از مدیر بسته‌های (Package Managers) مخصوص هر سیستم‌عامل نیز استفاده کرد. در ادامه، روش نصب در هر پلتفرم را به صورت جداگانه بررسی می‌کنیم.

۱. نصب Git روی ویندوز (Windows)

بهترین و ساده‌ترین روش برای نصب گیت روی ویندوز، استفاده از پروژه رسمی Git for Windows است. این بسته نه تنها خود گیت را نصب می‌کند، بلکه ابزارهای جانبی مفیدی مانند Git Bash (یک شبیه‌ساز خط فرمان لینوکس برای ویندوز) و Git GUI (یک رابط کاربری گرافیکی ساده برای گیت) را نیز به همراه دارد.

برای شروع مراحل زیر را دنبال کنید:

• مرحله اول: دانلود نصب‌کننده
  ابتدا به وب‌سایت رسمی گیت به آدرس git-scm.com/download/win مراجعه کنید. فرآیند دانلود به صورت خودکار آغاز خواهد شد.
• مرحله دوم: اجرای نصب‌کننده
  پس از اتمام دانلود، فایل .exe را اجرا کنید. با اجرای فایل، پنجره نصب گیت باز می‌شود. در این مرحله کافیست روی دکمه Next کلیک کنید.
• مرحله سوم: انتخاب کامپوننت‌ها
  در این بخش، می‌توانید اجزای مختلفی که همراه گیت نصب می‌شوند را انتخاب کنید. پیشنهاد می‌شود تنظیمات پیش‌فرض را تغییر ندهید، زیرا شامل تمام ابزارهای ضروری مانند Git Bash و یکپارچه‌سازی با منوی راست‌کلیک ویندوز است.
• مرحله چهارم: انتخاب ویرایشگر پیش‌فرض
  گیت برای برخی دستورات مانند نوشتن پیام کامیت، نیاز به یک ویرایشگر متن دارد. در این مرحله می‌توانید ویرایشگر پیش‌فرض گیت را انتخاب کنید. اگر ویرایشگر محبوبی مانند VS Code روی سیستم شما نصب باشد، می‌توانید آن را از لیست انتخاب کنید. در غیر این صورت، می‌توانید از ویرایشگر پیش‌فرض Vim استفاده کنید که البته کار با آن برای تازه‌کاران کمی دشوار است.
• مرحله پنجم: تنظیمات PATH
  این مرحله یکی از مهم‌ترین بخش‌های نصب است. گزینه پیشنهادی (Recommended) که «Git from the command line and also from 3rd-party software» است را انتخاب کنید. این گزینه به شما اجازه می‌دهد که دستورات گیت را هم در Git Bash و هم در خط فرمان خود ویندوز (CMD یا PowerShell) اجرا کنید.
• مرحله ششم: ادامه و پایان نصب
  در مراحل بعدی نیز بهتر است تنظیمات پیش‌فرض را بپذیرید و با کلیک روی دکمه Next و در نهایت Install، فرآیند نصب را تکمیل کنید.

winget install --id Git.Git --source winget

۲. نصب Git روی مک (macOS)

در سیستم‌عامل macOS نیز چندین راه برای نصب گیت وجود دارد. اگر ابزارهای توسعه‌دهنده Xcode را روی سیستم خود نصب کرده باشید، به احتمال زیاد گیت نیز از قبل روی سیستم شما نصب است.

برای بررسی، کافیست ترمینال (Terminal) را باز کرده و دستور زیر را تایپ کنید:

git --version

اگر گیت نصب نباشد، سیستم‌عامل به شما پیغامی برای نصب ابزارهای خط فرمان (Command Line Tools) نمایش می‌دهد که با تایید آن، گیت نیز نصب خواهد شد.

با این حال، روش توصیه شده برای نصب و مدیریت گیت در مک، استفاده از مدیر بسته Homebrew است. Homebrew به شما اجازه می‌دهد آخرین نسخه از نرم‌افزارها را به سادگی نصب و به‌روزرسانی کنید.

• مرحله اول: نصب Homebrew (اگر نصب نیست)
  اگر Homebrew را روی سیستم خود ندارید، می‌توانید با اجرای دستور زیر در ترمینال آن را نصب کنید:

  /bin/bash -c "$(curl -fsSL https://raw.githubusercontent.com/Homebrew/install/HEAD/install.sh)"

• مرحله دوم: نصب گیت با Homebrew
  پس از نصب Homebrew، با دستور ساده زیر می‌توانید آخرین نسخه گیت را نصب کنید:

  brew install git

استفاده از Homebrew این مزیت را دارد که شما همیشه به آخرین نسخه پایدار گیت دسترسی خواهید داشت، در حالی که نسخه ارائه شده همراه با Xcode ممکن است کمی قدیمی‌تر باشد.

۳. نصب Git روی لینوکس (Linux)

نصب گیت در توزیع‌های مختلف لینوکس بسیار ساده است و معمولاً از طریق مدیر بسته پیش‌فرض همان توزیع انجام می‌شود. گیت در مخازن رسمی اکثر توزیع‌های محبوب لینوکس موجود است.

• در توزیع‌های مبتنی بر Debian/Ubuntu:
  برای نصب گیت در اوبونتو، دبیان یا سایر توزیع‌های مشابه، ترمینال را باز کرده و دستورات زیر را وارد کنید. دستور اول لیست بسته‌ها را به‌روزرسانی می‌کند و دستور دوم گیت را نصب می‌کند:

  sudo apt update
  sudo apt install git
                              

• در توزیع‌های مبتنی بر Fedora/CentOS/RHEL:
  برای نصب گیت در توزیع‌هایی مانند فدورا، سنت‌اواس یا Red Hat، می‌توانید از مدیر بسته dnf یا yum (در نسخه‌های قدیمی‌تر) استفاده کنید:

  sudo dnf install git

  یا

  sudo yum install git

بررسی صحت نصب

پس از اتمام مراحل نصب در هر یک از سیستم‌عامل‌ها، باید از نصب صحیح گیت اطمینان حاصل کنیم. این کار بسیار ساده است. کافیست خط فرمان سیستم‌عامل خود را باز کنید (CMD یا PowerShell یا Git Bash در ویندوز، Terminal در مک و لینوکس) و دستور زیر را تایپ کرده و کلید Enter را بزنید:

git --version

اگر گیت به درستی نصب شده باشد، خروجی این دستور، نسخه نصب شده گیت را به شما نمایش می‌دهد. برای مثال، خروجی ممکن است چیزی شبیه به این باشد:

git version 2.45.2.windows.1